Jongeren kiezen steeds meer voor social media als bron voor nieuws. Of het nu gaat om demonstraties, raves of covid19 updates, Instagram is the place to go to.

Niet alleen maken jongeren (18-24) graag gebruik van social media omdat het visueel en kort is, ook vertrouwen ze oude media minder. Dat werd extra benadrukt door het in hun ogen verkeerd representeren van onderwerpen als social media zelf, bodypositiviteit, open seksualiteit,  genderissues en black lives matter.  

Er schuilen echter drie grote gevaren achter social media als nieuwsbron. Ik licht ze hier toe:

1. BYEBYE JOURNALISTIEKE REGELS (IEDEREEN IS REPORTER)

Het Instagramaccount van @NOSStories heeft 711.000 volgers en publiceert ongeveer 6 keer per dag een los nieuwsitem via video. Maar dat is nieuws gemaakt volgens de journalistieke regels. Factchecking, hoor en wederhoor.  Jongeren volgen het liefste meme-sites en influencers en daar gelden deze journalistieke regels niet voor.  Iedereen kan reporter zijn. Zo krijg je een mening van iemand waarvan je niet weet of die persoon hier veel van weet, onderzoek heeft gedaan naar het onderwerp en welke bronnen deze persoon gebruikt heeft. Het gevaar schuilt hem hier dus in dat we van jongeren verwachten dat ze met een kritische en onderzoekende blik nieuws lezen. En dat zal lang niet altijd zo zijn.

Oplossing: Leer jongeren al vroeg (lagere school) met deze kritische en onderzoekende bril op social media berichten te lezen en te beoordelen.

2. IN JE EIGEN BUBBEL

Het algoritme kan een probleem vormen bij het consumeren van nieuws op social media. Het algoritme is ooit door Facebook in het leven geroepen om gebruikers als eerste de voor hen interessante berichten te laten zien obv hun eigen gedrag. Zo zien we zowel op Facebook als op Instagram berichten van mensen, groepen en bedrijven die gelijkgestemd zijn, je blijft in je eigen bubbel.
Hoewel ik dit probleem herken, heb je hetzelfde met ‘oude’ media. Je leest de Volkskrant of de Telegraaf niet voor niets bv. 

Oplossing: Lees ook berichten van iemand of groeperingen die een andere mening hebben. Ontsnap uit je eigen bubbel. Mijn vader, trouw PvdA stemmer, leest bv graag weekblad Elsevier omdat hij ‘rechts Nederland’ in de gaten wil houden.

3. ALLES FRAGMENTARISCH

Vorig jaar besproken Alexander Klopping en Ernstjan Pfauth een onderzoek naar nieuwsconsumptie onder jongeren in hun podcast “Een podcast over media” en gaven aan dat er sprake is van een grote verandering rondom consumptie van met name politiek nieuws. Als jongeren dit alleen via Instagram tot zich nemen, komt het nieuws fragmentarisch, is hun mening. Je krijgt niet meer zoals in de krant of op tv het hele verhaal te zien, van beide kanten. Je volgt pro-trump memes op insta zoals @trump_making_us_great en @conservative__americans of anti-trump-memes Donald Trump Doing Things. Je ziet nooit het hele verhaal. 

Wat ik me hierbij afvraag is of jongeren in de leeftijd van Gen Z vroeger wel het hele verhaal meekregen?  Ik denk dat ze nu meer geïnteresseerd zijn in politiek omdat het nieuws in hun woorden en beeldstijl naar ze toe komt via hun favoriete kanaal. Dus zowel een positief als een negatief effect.  

Oplossing: praat met jongeren of maak ze bewust van het hele verhaal, het hele plaatje. Op school. Thuis. In de media. Er mist dus daadwerkelijk nieuwe media die jongerennieuws brengt dat jongeren echt interesseert. Op NOS stories na!

Bronnen en onderzoeken:

Artikel Business Insider juli 2019 (nav onderzoek Business Insider zelf) https://www.businessinsider.nl/gen-z-gets-its-political-news-from-instagram-accounts-2019-6/?international=true&r=US
Artikel The Guardian juli 2020 (nav onderzoek Reuters) https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/jul/27/instagram-news-source-social-media